Từ lâu, việc kể chuyện (storytelling) không chỉ là một kỹ năng cần thiết mà còn là một nghệ thuật trong việc giao tiếp và truyền tải thông điệp. Trong bối cảnh kinh doanh và marketing, khả năng kể chuyện mạnh mẽ có thể biến một sản phẩm thông thường thành một trải nghiệm đáng nhớ, giúp khách hàng không chỉ hiểu mà còn cảm nhận được giá trị mà sản phẩm mang lại. Một câu chuyện hay có thể tạo sự kết nối cảm xúc, xây dựng lòng tin và thúc đẩy hành động từ phía người nghe. Trong khi thông tin thuần túy có thể dễ dàng bị lãng quên, một câu chuyện sống động có thể được nhớ mãi và thậm chí truyền cảm hứng cho những người khác. Việc nắm vững kỹ năng kể chuyện không chỉ giúp bạn truyền đạt thông tin một cách hiệu quả hơn mà còn tạo ra những trải nghiệm tương tác sâu sắc và bền vững.
Bạn muốn nâng cao kỹ năng kể chuyện của mình? Sau đây hãy cùng AI Marketing điểm qua 5 “mô típ” kể chuyện từ những thương hiệu đình đám.

Cấu trúc kể chuyện của Pixar

Pixar là một studio phim hoạt hình nổi tiếng, sản xuất các bộ phim hoạt hình được cả trẻ em và người lớn yêu thích. Ít ai biết rằng Pixar bắt đầu vào năm 1979 như một phần của bộ phận máy tính Lucasfilm, được gọi là Graphics Group. Năm 1986, đồng sáng lập Apple, Steve Jobs đã mua lại Graphics Group và thành lập nó như một công ty độc lập gọi là Pixar. Khách hàng đầu tiên của Pixar là Disney, một sự hợp tác kéo dài hai mươi năm và kết quả là Disney mua lại Pixar vào năm 2006 với giá trị 7,4 tỷ USD. Studio hoạt hình máy tính sáng tạo này đã sản xuất 24 bộ phim với thành công toàn cầu đáng kinh ngạc. Toy Story 3, Finding Dory, Incredibles 2 và Toy Story 4 đều nằm trong số 50 phim có doanh thu cao nhất mọi thời đại. Pixar đã giành được 23 giải Oscar, 10 giải Quả cầu vàng và 11 giải Grammy, cùng với nhiều giải thưởng và công nhận khác. Vậy cách Pixar kể chuyện như thế nào, bí mật đằng sau sự thành công của các bộ phim Pixar là gì?

Tất cả đều tuân theo một cấu trúc kể chuyện đơn giản mà bất kỳ ai cũng có thể sử dụng để kể câu chuyện thương hiệu của mình, thu hút sự chú ý hoặc thúc đẩy doanh số bán hàng. Cấu trúc Pixar áp dụng vào ‘Finding Nemo‘ Ngày xửa ngày xưa có một con cá góa vợ tên là Marlin, rất bảo vệ đứa con trai duy nhất của mình, Nemo. Mỗi ngày Marlin đều cảnh báo Nemo về những nguy hiểm của đại dương và khuyên con trai không được bơi xa. Một ngày nọ, Nemo phớt lờ lời cảnh báo của cha và bơi ra biển khơi. Vì thế, Nemo bị một thợ lặn bắt và kết thúc trong bể cá của một nha sĩ ở Sydney. Vì thế, Marlin lên đường tìm Nemo, nhờ sự giúp đỡ của các sinh vật biển khác trên đường đi. Cho đến khi cuối cùng Marlin và Nemo tìm thấy nhau, đoàn tụ và nhận ra rằng tình yêu phụ thuộc vào sự tin tưởng.

Cấu trúc kể chuyện từ nghèo khó đến giàu sang

Cấu trúc từ nghèo khó đến giàu sang đề cập đến bất kỳ tình huống nào trong đó một người từ nghèo khó vươn lên giàu sang, nổi tiếng hoặc hạnh phúc.

Cấu trúc kể chuyện này là một trong những cấu trúc đơn giản nhất: nghĩ đến Aladdin, Cinderella, hoặc nếu bạn muốn những câu chuyện đời thực, hãy nghĩ đến Oprah và J.K. Rowling. 

Cấu trúc kể chuyện từ nghèo khó đến giàu sang bao gồm 4 giai đoạn cơ bản:

 Giai đoạn khó khăn

 Giai đoạn đầu của câu chuyện là nghèo khó. Tại đây, chúng ta gặp nhân vật chính của câu chuyện và khám phá những điều kiện khó khăn mà họ sống (nghèo khó hoặc bị áp bức). Chúng ta cũng thừa nhận những phẩm chất mà những nhân vật chính này sở hữu, khiến chúng ta, khán giả, mong muốn họ có thể sống một cuộc sống tốt đẹp hơn. Aladdin thông minh, Cinderella tốt bụng. Oprah được nuôi dưỡng trong nghèo khó, nhưng cô là một sinh viên xuất sắc tại trường đại học nơi cô học về truyền thông. Là một bà mẹ đơn thân trẻ tuổi, thất nghiệp, J.K. Rowling bị chẩn đoán trầm cảm và từng nghĩ đến tự tử.

Cơ hội hoặc bước ngoặt Giữa những thời điểm khó khăn, cơ hội đến gõ cửa nhà nhân vật. Nó có thể là một sinh vật kỳ diệu như Thần đèn trong Aladdin hoặc Cinderella thử giày thủy tinh. Với Oprah, cơ hội là dẫn chương trình talk show buổi sáng tại một đài truyền hình địa phương. Cơ hội của J.K. Rowling đến khi cô nảy ra ý tưởng về Harry Potter, câu chuyện sẽ trở thành một tác phẩm bán chạy toàn cầu. Bước ngoặt của cô là một nhà xuất bản ở London đồng ý xuất bản cuốn sách Harry Potter đầu tiên của cô sau khi 12 nhà xuất bản khác từ chối.

Vượt qua khó khăn

Trong khi viết cuốn sách Harry Potter đầu tiên, mẹ của J.K. qua đời sau một căn bệnh dài ngày. Cô có một công việc lương thấp nhưng cô vẫn tiếp tục viết. Đến khi hoàn thành cuốn sách thứ ba trong loạt truyện, J.K. đã kết thúc một cuộc hôn nhân bạo lực và nuôi con gái một mình trong cảnh nghèo khó. Cô nghèo đến mức gần như vô gia cư. Gia đình của Oprah nghèo đến mức cô từng phải mặc bao tải khoai tây làm váy. Mẹ cô không cung cấp sự chăm sóc hoặc chú ý và cha cô vắng mặt. Cô bị lạm dụng tình dục nhiều lần và sinh một cậu con trai ở tuổi 14, nhưng cậu bé đã qua đời sau hai tuần.

Giàu có hoặc kết thúc hạnh phúc

Loạt truyện Harry Potter phá kỷ lục bán hàng trên toàn thế giới và làm cho J.K. rất giàu. Cô là tác giả đầu tiên trên thế giới đạt giá trị tài sản ròng 1 tỷ USD. Oprah tập trung vào sự nghiệp chuyên môn của mình bằng cách dẫn chương trình The Oprah Winfrey Show – chương trình talk show thành công nhất mọi thời đại. Tài sản của cô vượt quá 2 tỷ USD.

Cấu trúc kể chuyện Ý Tưởng Lớn

Một ví dụ điển hình của cấu trúc kể chuyện Ý Tưởng Lớn là bài giới thiệu iPhone của Steve Jobs tại MacWorld 2007. Đó là một bài thuyết trình tuyệt vời, được Steve trình bày với sự tự tin, hài hước và những lời chế nhạo cạnh tranh.

Cấu trúc Ý Tưởng Lớn áp dụng vào bài thuyết trình iPhone của Steve Jobs

Thiết lập

Steve bắt đầu bằng cách trình bày kinh nghiệm dài của Apple trong việc thiết kế và tạo ra các sản phẩm sáng tạo cách mạng hóa ngành công nghiệp. Từ “cách mạng” là một từ Steve sử dụng vài lần để mô tả iPhone nhằm kích thích sự phấn khích trong khán giả. Nhân vật Nhân vật trong câu chuyện của Steve là sự cạnh tranh của Apple và các điện thoại thông minh của họ, Blackberry và Nokia là hai ví dụ.

Xung đột

 Xung đột trong câu chuyện này được định nghĩa chính xác hơn là một vấn đề mà iPhone là giải pháp. Các điện thoại thông minh do đối thủ cạnh tranh thiết kế không thực sự thông minh, khó sử dụng, có màn hình nhỏ và khả năng internet kém.

Ý tưởng lớn

Ý tưởng lớn của Steve là sáng tạo để giải quyết các vấn đề đã liệt kê trong Xung đột. Giải pháp của ông là kết hợp ba sản phẩm khác nhau, một iPod, một điện thoại di động và một thiết bị internet, thành một: iPhone. iPhone là cách mạng: nó có cảm ứng đa điểm (giao diện UI được Apple cấp bằng sáng chế), màn hình lớn hơn, máy ảnh tích hợp mạnh mẽ,… 

Giải quyết

Thế giới sẽ như thế nào khi khách hàng sử dụng iPhone thay vì Nokia hay Blackberries?

Thuận tiện hơn nhiều nhờ nhiều tính năng mới và khả năng tiên tiến.

 Video từ MacWorld 2007 của Steve Jobs

Cấu trúc kể chuyện chu kỳ câu chuyện™

Chu Kỳ Câu Chuyện™ được tạo ra bởi chiến lược gia kể chuyện thương hiệu Park Howell.

Đây là một hướng dẫn 10 bước để tạo câu chuyện thương hiệu, giao tiếp kinh doanh và phát triển lãnh đạo.

Khi nhìn vào minh họa của Chu Kỳ Câu Chuyện và tìm kiếm một câu chuyện nổi tiếng để áp dụng cấu trúc này, tôi chợt nhận ra rằng có một câu chuyện hoàn toàn phù hợp: câu chuyện của Luke Skywalker, Jedi của Star Wars.

 

Câu chuyện của Luke Skywalker theo cấu trúc Chu Kỳ Câu Chuyện

Tiền đề

Luke Skywalker là một thanh niên sống trên một trang trại ẩm ướt trên Tatooine.

Anh được nuôi dưỡng bởi dì và chú và biết rất ít về cha mẹ mình. Anh hoàn toàn không biết rằng cha anh là Darth Vader, một trong những hiệp sĩ Jedi mạnh nhất trong vũ trụ và mẹ anh là Padme Amidala, cựu Nữ hoàng và thượng nghị sĩ của hành tinh Naboo. Padme qua đời sau khi sinh Luke và Leia, chị gái sinh đôi của anh. Darth Vader cũng không biết điều gì đã xảy ra với con của mình.

Anh hùng

Luke khao khát phiêu lưu giữa các vì sao. Tình cờ, anh sớm có được điều ước của mình khi mua hai droid, R2D2 và C-3PO, mang một thông điệp rất quan trọng từ Leia, một thượng nghị sĩ và lãnh đạo quân nổi dậy.

Đặt cược

Trước khi bị Darth Vader bắt, Leia đã giấu các kế hoạch của Death Star Hoàng Đế trong R2-D2.

Death Star là một vũ khí mạnh đến mức có thể hủy diệt cả một hành tinh. Điều cần thiết là các kế hoạch phải được chuyển đến quân nổi dậy để vũ khí có thể bị phá hủy.

Gián đoạn

Các Stormtrooper của Đế chế đã truy tìm các droid đến nhà của Luke và giết chết dì và chú của anh. Không còn gia đình và nhà, Luke đồng ý tham gia cùng Obi-wan Kenobi và giải cứu Leia khỏi Death Star.

Kẻ phản diện

Các kẻ phản diện của Luke là Darth Vader và Hoàng đế xấu xa.

Người cố vấn

Sau khi bắn phát súng tiêu diệt Death Star, Obi-Wan Kenobi xuất hiện trước Luke như một Hồn Ma của Lực và khuyến khích Luke tìm kiếm Thầy Jedi Yoda. Luke đến hành tinh Dagobah, nơi Thầy Jedi Yoda đang ẩn náu và tập luyện với ông để trở thành một Jedi.

Hành trình

Trong một thời gian ngắn, Luke từ một chàng trai nông trại với ít triển vọng thay đổi số phận của mình đã trở thành một hiệp sĩ Jedi chiến đấu cùng quân nổi dậy để ngăn chặn Hoàng đế và Darth Vader.

Chiến thắng

Trong cuộc gặp gỡ đầu tiên với Darth Vader với tư cách là một Jedi trẻ tuổi, Luke bị mất tay khi Vader chặt nó đi.

Khi đấu lại với Vader lần thứ hai, lần này trước mặt Hoàng đế, Luke từ chối yêu cầu của Vader để tham gia vào phe bóng tối. Thay vào đó, Luke kéo cha mình trở lại phía ánh sáng. Bị thương nặng, Vader giết Hoàng đế để cứu con trai mình.

Đạo đức

Luke học rằng tất cả chúng ta đều được tạo nên từ ánh sáng và bóng tối và cả hai bên đều mạnh mẽ như nhau. Dù bóng tối có hấp dẫn đến đâu, luôn có điều gì đó tốt đẹp bên trong chúng ta mà chúng ta luôn có thể quay lại. Là người tốt hay xấu là một lựa chọn.

Cấu trúc kể chuyện hành trình người Hùng

Còn được gọi là đơn thoại, Hành Trình Người Hùng là mẫu tiêu chuẩn của câu chuyện tập trung vào người hùng, nơi người hùng đi phiêu lưu, chiến thắng trong một cuộc khủng hoảng quyết định hoặc một loạt cuộc đấu tranh, và trở về nhà với sự thay đổi hoặc biến đổi.

Mẫu này được phổ biến bởi Joseph Campbell, một giáo sư văn học với trọng tâm về thần thoại so sánh. Ông thảo luận lý thuyết của mình, hành trình người hùng trong cuốn sách The Hero with a Thousand Faces (1949). Hành trình người hùng của Joseph Campbell có 3 giai đoạn (khởi hành, khởi xướng và trở về) với 17 bước.

Cấu trúc mà nhiều nhà văn hiện nay sử dụng là phiên bản đơn giản hóa của Campbell của Christopher Vogler. Christopher Vogler là một nhà biên kịch Hollywood nổi tiếng với việc làm việc với Disney. Phiên bản của ông giữ nguyên 3 giai đoạn nhưng có 12 bước.

Cấu trúc Hành Trình Người Hùng áp dụng vào phim ‘The Hitchhiker’s Guide to the Galaxy‘

Thế giới bình thường

Arthur Dent sống một cuộc sống bình thường ở vùng nông thôn, Anh. Một buổi sáng, anh được thông báo rằng nhà của mình sẽ bị phá dỡ để xây dựng một con đường tránh. Để cứu ngôi nhà của mình, anh nằm trước xe ủi đất.

Lời kêu gọi phiêu lưu

Bạn của anh là Ford Prefect đến và đưa anh đến quán rượu để cứu mạng. Tại đây, Ford nói với Arthur rằng anh là người ngoài hành tinh từ một hành tinh khác và rằng Vogons, một chủng tộc ngoài hành tinh khác, sắp phá hủy Trái Đất để làm không gian cho một tuyến đường siêu không gian. Ford cứu Arthur vài phút trước khi Trái Đất bị Vogons phá hủy bằng cách đón đi nhờ trên tàu của Vogon.

Từ chối lời kêu gọi

Ford giải thích toàn bộ tình huống cho Arthur, nhưng Arthur từ chối đi vào không gian.

Người cố vấn

Ford đã là bạn của Arthur trong một thời gian dài, nhưng bây giờ lần đầu tiên anh tiết lộ danh tính thực sự của mình. Ford cũng thú nhận với Arthur rằng anh thực ra là một nhà văn đang nghiên cứu cho cuốn sách của mình, The Hitchhiker’s Guide to the Galaxy. Ford đảm nhận vai trò của một người thầy cho Arthur, giúp anh đối phó với tình huống mới và chỉ cho anh cách thích nghi với cuộc sống trong thiên hà.

Bước qua ngưỡng cửa

Arthur bước vào một thế giới mới khi Ford dịch chuyển cả hai lên tàu Vogon.

Thử thách

Trong suốt hành trình qua thiên hà, Arthur trải qua một loạt các thử thách và khó khăn nhằm đưa anh ra khỏi vùng an toàn cùng với những người bạn mới của mình, Ford, Zaphod và Tricia, người yêu của anh. Khi làm vậy, anh nhận ra rằng điều gì đang giữ anh không sống một cuộc sống hạnh phúc hơn là sự sợ hãi. Trở ngại cuối cùng mà anh phải vượt qua là lớn nhất: cứu mạng sống của chính mình và những người bạn của anh. Sức mạnh và lòng dũng cảm mới tìm thấy giúp anh thuyết phục Tricia rằng anh đã thay đổi.

Trở về

Arthur và Tricia quyết định không quay lại Trái Đất mới được xây dựng lại. Thay vào đó, họ quyết định khám phá thiên hà cùng nhau. Đây không phải là sự trở về tiêu chuẩn của người hùng nhưng là sự trở về với chính mình thực sự của Arthur.

Mọi người đều có một câu chuyện để kể.

Một số người có khả năng tự nhiên để kể những câu chuyện hấp dẫn trong khi những người khác có thể sử dụng sự trợ giúp của một cấu trúc.

Bạn có câu chuyện muốn kể? Hãy suy nghĩ về câu chuyện của bạn hoặc câu chuyện của công ty bạn và chọn cách kể chuyện phù hợp nhất. Bây giờ bạn có thể kể câu chuyện của mình và chia sẻ cùng AI Marketing Hubs.